Ngày 8/9/2025, Công ty Cổ phần Năng lượng XCE đã chính thức đóng điện, đưa vào vận hành hai hệ thống pin lưu trữ năng lượng (BESS) tại Công ty CP Tập đoàn Nhựa Super Trường Phát (Hưng Yên) và Công ty CP Gạch Đông Nam Á – FICO (Bình Dương). Đây là những dự án đầu tiên do XCE triển khai theo mô hình đầu tư – vận hành – chia sẻ lợi ích, đánh dấu bước tiến quan trọng trong việc ứng dụng công nghệ lưu trữ điện vào sản xuất công nghiệp tại Việt Nam.
Hạ tầng công nghệ hiện đại, vận hành thông minh
Tại Công ty CP Tập đoàn Nhựa Super Trường Phát (STP), hệ thống BESS có tổng công suất thiết kế 760 kWh, giai đoạn đầu đưa vào sử dụng hai tủ pin dung lượng 260 kWh. Tại Công ty CP gạch Đông Nam Á, hai tủ pin 260 kWh cũng đã đi vào hoạt động, được đấu nối trực tiếp vào lưới hạ thế nhà máy.
Cả hai dự án đều được tích hợp hệ thống EMS (Energy Management System) – nền tảng quản lý năng lượng thông minh, cho phép giám sát và điều khiển từ xa toàn bộ quá trình vận hành. Thông qua EMS, trạng thái pin, lịch nạp – xả, công suất hoạt động và hiệu suất được theo dõi theo thời gian thực, đồng thời có thể điều chỉnh tức thì nhằm tối ưu hiệu quả sử dụng.
Bên cạnh đó, hệ thống được trang bị công tơ đo đếm xa, tự động ghi nhận và truyền dữ liệu về trung tâm điều hành. Nhờ vậy, việc xác định sản lượng nạp – xả và phân bổ lợi ích giữa XCE và khách hàng được tiến hành chính xác, minh bạch và khách quan – yếu tố then chốt để tạo dựng niềm tin trong mô hình hợp tác này.
Hệ thống BESS được lắp đặt tại Công ty CP Tập đoàn Nhựa Super Trường Phát
Hệ thống EMS nhà máy đưa vào vận hành
Mô hình đầu tư – chia sẻ lợi ích: Đột phá trong tiếp cận năng lượng
Khác với thông lệ yêu cầu doanh nghiệp phải tự bỏ vốn đầu tư, ở đây XCE trực tiếp đầu tư toàn bộ hệ thống. Khách hàng không phát sinh chi phí ban đầu mà vẫn được hưởng lợi từ phần tiết kiệm chi phí điện năng.
Cơ chế vận hành dựa trên nguyên tắc dịch chuyển phụ tải: hệ thống nạp điện vào giờ thấp điểm và giờ bình thường, sau đó xả vào giờ cao điểm – khoảng thời gian giá điện cao nhất trong biểu giá điện công nghiệp. Nhờ đó, chi phí điện năng giảm rõ rệt, trong khi doanh nghiệp vẫn duy trì ổn định sản xuất. Phần lợi ích thu được từ tiết kiệm chi phí sẽ được chia sẻ minh bạch giữa XCE và khách hàng, dựa trên dữ liệu đo đếm xa đã được xác thực.
Mô phỏng nguyên tắc vận hành của hệ thống BESS
Ý nghĩa nhiều tầng: Kinh tế – Môi trường – Xã hội
Các hệ thống BESS vừa hoàn thành mang trong mình nhiều ý nghĩa vượt ra ngoài phạm vi lợi ích tài chính của doanh nghiệp:
- Kinh tế: Giảm chi phí sản xuất, từ đó nâng cao năng lực cạnh tranh của doanh nghiệp công nghiệp Việt Nam trên thị trường trong nước và quốc tế.
- Môi trường: Hạn chế phụ thuộc vào điện lưới giờ cao điểm – vốn chủ yếu được cung cấp từ các nguồn nhiệt điện than và dầu – qua đó giảm phát thải khí nhà kính, góp phần thực hiện cam kết Net Zero 2050 của Việt Nam tại COP26.
- Xã hội: Giảm áp lực quá tải cho lưới điện quốc gia, đặc biệt trong mùa nắng nóng, đồng thời góp phần bảo đảm an ninh năng lượng và sự ổn định của hệ thống điện.
Tín hiệu tích cực cho xu hướng lưu trữ năng lượng tại Việt Nam
Trên thế giới, BESS đã trở thành một mảnh ghép quan trọng trong hệ sinh thái năng lượng, đặc biệt khi tỷ trọng năng lượng tái tạo ngày càng tăng. Tại Việt Nam, dù mới ở giai đoạn đầu, việc XCE triển khai thành công hai dự án này cho thấy thị trường đang bắt đầu hình thành rõ nét.
Thêm vào đó, hệ thống pin sử dụng trong các dự án được cung cấp bởi Great Power, đối tác chiến lược của XCE. Hai bên hiện đang xúc tiến kế hoạch xây dựng nhà máy pin lưu trữ tại Việt Nam, hướng tới nội địa hóa toàn bộ dây chuyền sản xuất. Nếu thành công, đây sẽ là bước ngoặt quan trọng giúp Việt Nam chủ động công nghệ, giảm chi phí và mở rộng thị trường BESS trong nước.
Định hướng chiến lược
Việc đưa vào vận hành thành công hai dự án tại STP và FICO không chỉ là thành tựu kỹ thuật, mà còn là minh chứng cho tầm nhìn chiến lược của XCE trong lĩnh vực năng lượng mới. Trong thời gian tới, XCE cho biết sẽ tiếp tục mở rộng mô hình này tới nhiều doanh nghiệp công nghiệp khác, đặc biệt là các ngành có mức tiêu thụ điện lớn.
